مسیحیت

در قرآن داده‌های زیادی پیرامون عیسی مسیح و مسیحیت وجود دارد، که برخی از آن‌ها باورهای مسیحی را به چالش کشیده است. پس از گسترش اسلام در مناطق مسیحی‌نشین، الهی‌دانان مسیحی که باورهای دینی خود را درخطر می‌دیدند، برای دفاع از این باورها دست به دفاعیه‌نویسی زدند، و در این راستا به بررسی قرآن پرداختند.

قدیمی‌ترین منابع مکتوبی که دراین‌باره برجای‌مانده، مربوط به سه تن از الهی‌دانان مسیحی قرن هشتم و نهم میلادی، به نام‌های یوحنا دمشقی، عمار بصری و ابورائطه تکریتی است.

یوحنا دمشقی با انکار هویت وحیانی قرآن، ادعا نمود که این کتاب رونوشتی ناقص از کتاب مقدس است، که در اثر تعالیم یک راهب آریوسی به پیامبر اسلام به وجود آمده است؛ و کوشید تا با بررسی آموزه‌های قرآنی، نشان دهد که محتوای این کتاب را نمی‌توان کلام خدا دانست.

عمار بصری با تاکید بر معجزه به‌عنوان تنها راه تشخیص دین حقیقی، ادعا نمود که هیچ معجزه‌ای در پشتیبانی از قرآن و نبوت پیامبر اسلام وجود ندارد، و از آیات قرآن و سنت اسلامی برای اثبات ادعای خویش کمک گرفت.

ابورائطه نیز بدون اظهارنظر درباره وحیانیت قرآن، کوشید تا آیات قرآن را به صورتی تفسیر کند که از شکاف الهیاتی میان باورهای مسیحی و تعالیم اسلامی بکاهد.

در تحقیق پیش روی، بستر تاریخی و فکری هر یک از این الهی‌دانان، به روش تاریخی تحلیل‌شده، و سپس دیدگاه‌های ایشان در مواجهه با قرآن، به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از داده‌های تاریخی، آموزه‌های کتاب مقدس و قرآن کریم، تعالیم موجود در سنت مسیحی و اسلامی، و شواهد عقلانی ارزیابی‌شده است.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش، دیدگاه این سه الهی‌ دان مسیحی پیرامون هویت وحیانی قرآن و آموزه‌های قرآنی با مستندات تاریخی ناسازگار است، و مقایسه محتوای کتاب مقدس و قرآن کریم نیز آن را تأیید نمی‌کند؛ و با شواهد عقلانی، تعالیم کتاب مقدس و قرآن کریم، و سنت مسیحی و اسلامی مغایرت دارد، و در برخی موارد، نوعی تفسیر به رأی آیات قرآن به شمار می‌رود.

خاستگاه عهد جدید و مهم‌ترین پیامدهای پیدایش آن با رویکردی تاریخی به بررسی عوامل واقعی پیدایش عهد جدید و هم‌چنین پیامدهای آن بر باورها و عقاید مسیحیت می‌پردازد. این کتاب نقادانه دیدگاه‌های سنتی مسیحی را در پیدایش عهد جدید بررسی کرده و با تکیه بر شواهد تاریخی، نتایج و نکات بدیعی را ارائه کرده که دارای اهمیت ویژه است.

بخش اول این کتاب نیازها و عواملی است که پیدایش عهد جدید را به دنبال دارد، به‌ویژه پنج مسئله مهم و بزرگ تاریخی را مطرح می‌کند که نخستین آن‌ها این بود که چگونه کلیسا به کائنان معتبر دیگری در کنار عهد قدیم دست پیدا کرد.

در این اثر، به سؤالاتی مانند این پاسخ داده می‌شود که چرا به جای آن که چند کتاب مکاشفه به عهد جدید راه پیدا کند یا اصلاً هیچ کتاب مکاشفه‌ای در آن نباشد، تنها یک کتاب مکاشفه توانست در آن جای گیرد.

بخش دوم کتاب پیامدهای پیدایش عهد جدید را در یازده مورد مطرح می‌کند که مبحث بسیار گسترده و مهمی است. این کتاب به این می‌پردازد که آیا عهد جدید مانع از تألیف نوشته‌های معتبر است؟ و نیز عهد جدید دارای چه مقدمه و ویژگی‌هایی است.

مجموعه حاضر گزیده ای از مقالات کتاب یا دایره المعارف « Companion Encyclopedia Of Theology»است که توسط عده ای از صاحب نظران الهیات مسیحی غرب به نگارش درآمده و به وسیله برخی از مترجمان که بیشتر از اعضای هیئت علمی و پژوهشگران موسسه و دانشگاه ادیان و مذاهب قم هستند ترجمه و تحقیق شده است.

این کتاب همان گونه که از عنوانش پیداست، دایره المعارف موجز و فشرده ای است که هدف آن، آشنایی محققان فلسفه و کلام اسلامی با الهیات و کلام جدید مسیحیت است. هدف دیگر تنظیم این مجموعه چنانچه در مقدمه آن ذکر شده است فراهم آوردن راهنمایی هر چه فراگیر تر برای وضعیت کنونی الهیات مسیحی در دانشگاه های مغرب زمین و در جهان جدید است زیرا برای فهم حال، باید از گذشته آگاه باشیم به ویژه در مورد پدیده دیرپایی مانند مسیحیت که از لحاظ مسایل کلامی مشترکاتی با کلام اسلامی دارد و از لحاظ تاریخی فراز و نشیب های فراوانی دارد.

مترجمان و محققان این مجموعه سعی کرده اند هیچ گونه القاء نظر یا نقدی تحلیل گرایانه ارائه نکنند. زیرا هدف روشنگری در مورد تحولات الهیات مسیحی در سده های اخیر به ویژه قرن هجدهم است. اهمیت اساسی این دوره آن است که از دیدگاهی جدید به مقوله الهیات مسیحیت نگاشته شده است که از بسیاری جهات حتی از زمان آغازین آن و یا از دوران اصلاحات دینی هم مهمتر است. این مجموعه دارای چهل و هشت مقاله است که در شش بخش تنظیم شده است.

معرفی کتاب اثر پیش رو، مروری بر اعتقادات، سنت ها، آداب و رسوم و تعالیم ارایه شده از سوی کلیسای کاتولیک با استناد به متون رسمی و تعلیمی این کلیسا و کتاب مقدس است.

در این نوشتار به تبیین جنبه های کلامی، عبادی، اخلاقی و اجتماعی مربوط به تعالیم ارائه شده از سوی کلیسای کاتولیک برای مسیحیان این فرقه از جهان که مورد تایید پاپ نیز می باشد، پرداخته شده و برخی از ادعیه، آداب و رسوم دینی و مذهبی و نیز مسایل حقوقی مربوط به مسیحیت کاتولیک معرفی شده است.

نویسنده نخست کلیاتی در مورد مفهوم ایمان و هدف از آن و نیز ساختار تعالیم دینی در مسیحیت ارائه نموده و سپس اهمیت و ابعاد شناخت خداوند، رابطه بین انسان با خدا، جایگاه وحی و سنت به عنوان یکی از منابع شناخت دین و معارف دینی و لزوم پاسخ گویی آدمی به خداوند نسبت به اعمال و اعتقادات خویش از منظر کلیسای کاتولیک، مورد بحث و بررسی اجمالی قرار گرفته است.

آنگاه برخی از عقاید مسیحیان کاتولیک نسبت به عیسی(ع)، نبوت وی، زندگانی و سرنوشت او و نیز تعالیم وارد شده از ایشان در دین مسیحیت مطرح شده و اعتقاد آنان به روح القدس و فدا شدن مسیح برای نجات مسیحیان منعکس شده است. در بخش دیگری از کتاب نویسنده به برخی از آداب و آئین های کلیسای کاتولیک معروف به آئین های فیض بخش اشاره نموده و بعضی از احکام عبادی مربوط به این فرقه از مسیحیت و نیز دعاهای وارد شده از مسیح در زمینه های مختلف را معرفی نموده است