ساخت گشایی عقلانیت اسلامی در آرای محمد عبدالجابری و محمد ارکون

ساخت‌گشایی (شالوده‌شکنی، واسازی) رویکردی فلسفی است که در هر امر ثابتی تردید می‌کند. به تعبیر دریدا، مبدع فلسفه ساخت‌گشایی، این رویکرد یک زلزله عظیم است؛ لرزشی فراگیر که هیچ چیز نمی‌تواند آرامَش کند. ساخت‌گشایی به هر جایی سرک می‌کشد و قلمرو حضور خود را به فلسفه محدود نکرده است. همان‌قدر که در فلسفه حضور دارد در حوزه ادبیات، نقد ادبی، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، روان‌شناسی و دین نیز ورود می‌کند و هر آنچه به ظاهر صلب و ثابت و نامتغیر است را به چالش می‌کشد. ساخت‌گشایی در برابر تقابل‌های دوگانه و ایدئولوژیک در هر متنی می‌ایستد و آن را تخریب می‌کند تا بنایی تازه بسازد و خوانشی نو دراندازد. متن نیز در اندیشه ساخت‌گشایان مفهومی بسیار عام دارد و هر پدیدهٔ فرهنگی را در بر می‌گیرد. فلسفهٔ ساخت‌گشایی خیلی زود و پیش از آنکه دریدا از دنیا برود در نقاط مختلف دنیا پیگیری و البته با کمی تأخیر وارد فرهنگ اسلامی شد. این کتاب به بررسی و تحلیل دو طرح ساخت‌گشایانه در سنت عقلانی اسلامی پرداخته است؛ طرح «نقد عقل (عقلانیت) عربی» از محمد عابد الجابری و «نقد عقل (عقلانیت) اسلامی» از محمد ارکون.