رمزهای بی‌پایان آینه

موضوع کتاب حاضر، تحقیق بر رمزهای آینه است. کتاب، با هدف نشان دادن اهمیت رمز و نقش آینه به عنوان کامل‌ترین رمز معرفتی و آشنایی با بسیاری از مفاهیم عمیق عرفانی و حکمی است. زبان اثر، ادیبانه و به ادبیات و جملات عارفانه استناد شده است. برخی از رموز آینه که در این کتاب مطرح و شرح شده‌اند عبارتند از: «از رویارویی دو آینه بی‌نهایت تصویر تشکیل می‌شود:؛ «با آینه‌گی دوگانه‌ها شکل می‌گیرند»؛ «تصویر جان آینه است»؛ «آب آینه‌ای جاری است»؛ «آینه دو ساعت دارد»؛ «آینه سرشار تصویر است» و «آینه در پس پرده است». ویژگی شاخص اثر، تازه بودن موضوع است.

موضوع رمز در سنتِ معرفت انسانی همیشه جالب توجه بوده است و از این میان رمزِ آینه ویژگی منحصری دارد. با پس‌زمینۀ دغدغۀ دائمی، دو سال پیش بود که خواندن مقاله‌ای ازتیتوس بورکهارت در مورد رمز آینه که در مجموعۀ «جام نو و می کهن» به کوشش آقای دهقان به چاپ رسیده بود، باعث شد تا با نگاهی جامع‌تر به موضوعِ آینه بپردازم. بلافاصله بعد از خواندن این مقاله به یاد کاردستی‌ای افتادم که دورۀ اول راهنمایی همراه برادرم با تمامِ وجود وقت صرف کرده و ساخته بودیم. داخلِ جعبۀ کوچکی، دو قطعه آینه روبه‌روی هم تعبیه کردیم.

قوطی، کاملا سر بسته بود و تنها با دو روزنه از ضلع‌هایی که آینه چسبیده بود، امکان رؤیتِ داخل بود. اما بدونِ نور کافی، آینه‌ها خوب نشان نمی‌دادند. از این‌رو درست میانِ دو آینه قطعۀ شمعی قرار دادیم که هم نقشِ صاحب‌تصویرِ میانِ دو آینه را داشت و هم منبعِ نور را. اعجاز و اعجاب اتفاق افتاده بود: عکسِ شمع در هر دو آینه می‌افتاد و داخلِ یکدیگر باز می‌تابید؛ دوباره عکس‌های بازتابیده در درونِ هم می‌افتادند و به همین‌ترتیب. بی‌نهایت تصویر داخلِ آینه‌ها تشکیل شده بود. عکسِ شمع را با تمامِ ولعی که داشتیم تعقیب می‌کردیم تا بتوانیم تعدادشان را بشماریم. اما چشم‌ها دیگر از طاقت می‌افتادند و جز حیرت و شعف و شعف و حیرت چیزی عاید نمی‌شد.