فلسفه جان استوارت میل

نگارنده در نخستین شمارگان از این مجموعه، به منظور معرفی یکی از فیلسوفان (جان استوارت میل) با اشاره به دو اصل “فایده‌گرایی” و “رساله‌ی آزادی” این فیلسوف، تصریح می‌کند: “حرف میل در فایده‌گرایی این بود که اصل فایده، اصل نهایی اخلاق است و اعمالی درست هستند که می‌توانند بیشترین لذت (یا شادکامی) خالص را یا کم‌ترین درد (یا تلخ‌کامی) را کما و کیفا و با به حساب آوردن همه‌ی افرادی که از آن اعمال، تاثیر می‌پذیرند، به بار آوردند.

در رساله‌ی آزادی، نگرانی میل از استبداد اکثریت است. او سخت دلش می‌خواهد حوزه‌ی آزادی فردی را گسترش دهد، طوری که به نظر می‌آید برای افراد، این حق را قائل می‌شود که به شیوه‌هایی عمل کنند که احتمالا بیش‌ترین لذت خالص را برای همه به بار نمی‌آورند. به نظر عده‌ی زیادی چنین آمده که گویی دو نویسنده‌ی متفاوت، فایده‌گرایی و رساله‌ی آزادی را نوشته‌اند و میل در این دو اثر مشهور خودش، خودش را نقض می‌کند”.

سپس نگارنده در ارزیابی نهایی فلسفه‌ی “میل” می‌گوید: “سیاست‌هایی که میل در ذهن دارد و به نظرش سیاست‌های درسی هستند که می‌توانند جامعه‌ای بهتر به بار آورند، همان سیاست‌هایی هستند که عموما فردگرایان از آن‌ها دفاع می‌کنند، اما میل از این سیاست‌ها فقط به خاطر خودشان، دفاع نمی‌کند، چنان که فردگرایان می‌کنند بلکه این سیاست‌ها را صرفا راهی برای رسیدن به خیر جمع می‌داند. برای همین است که می‌توان بی‌آن‌ که گرفته تناقض شد، میل را جزو جمع‌گرایان به حساب آورد