سیروس در اعماق

نمای نزدیک:همه ضرب‌آهنگ‌ها خوش‌آیند نیستند. مثل ضرب‌آهنگ چکمه‌های نظامیان بر روی پشت‌بام‌ها که به قصد یورش و سرکوب آمده‌اند. حسن بهرامی اما در رمان «تفنگ پدر بر بام‌های تهران» از همین صدای تلخ و تکرار شونده، ترجیع‌بندی می‌سازد تا به رمان خود جنبه‌ای تغزلی ببخشد. رمان او از شلیک و اضطراب و اشباح سخن می‌گوید؛ اشباحی که در ایام انقلاب، صابر را با خود برده‌اند و به شهادت رسانده‌اند. حالا حکیم مانده‌است که راوی داستان است و دوستانش که نواز و داریوش باشند. آنها غمناکند و سخت در اندیشه انتقام خون صابر. وقتی هم که مادر پیر صابر به دنبال فرزندش می‌آید، بر تلخکامی‌شان افزون‌تر می‌شود. حکیم حکایت می‌کند از کابوس‌هایش، از دل بستن نواز به دخترکی موبور، از پرتاب بطری‌های شعله‌ور از پشت‌بام‌ها و بعد رفتن به شهر پدری و آوردن تفنگ پدر برای مبارزه.

گاه هم سرخوش می‌شود و از لحظات دلهره‌آور و در عین‌حال خنده‌داری می‌گوید که ساواکی‌ها و نظامی‌ها به خانه‌شان یورش آورده‌اند و او نقش جوانی چلاق و با لکنت زبان را ایفا کرده است! تا اینکه امام می‌آید و انقلاب به بار می‌نشیند. بعد هم جنگ از راه می‌رسد و همه دوستان انقلابی را با خود می‌برد. داریوش شهید می‌شود، نواز اسیر و راوی شیمیایی. او حالا می‌گوید اگر عمری باقی باشد، از روزهای جنگ، سخن خواهد گفت.

پشت شیشه‌های مات» روایتی داستانی از زندگی شهید آیت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی، سیاست‌مدار، فقیه و دومین رئیس دیوان عالی کشور پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، به قلم عزت‌الله الوندی است. دکتر بهشتی متولد ۱۳۰۷ بود و در هفتم تیرماه سال ۱۳۶۰ در حادثه بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی، هنگام سخنرانی در تالار حزب به شهادت رسید.

«ماهان، بعد از سکوتِ چندلحظه‌ای هامون گفت: «سیدمحمّد، در دانشگاه، رشته‌ی معقول و منقول را که امروز الهیات خوانده می‌شود، برای تحصیل انتخاب کرده بود. در سال ۱۳۳۰، یعنی وقتی ۲۳ سال داشت، مدرک کارشناسی الهیات گرفت. هم‌زمان در دبیرستان‌ها زبان انگلیسی درس می‌داد. بعد از تدریس زبان انگلیسی هم روزی سه ساعت به درس اسفار و شفا می‌رفت که بررسی اندیشه‌های ملاصدرا و ابوعلی‌سینا بود.

باید کار سختی باشد.» هامون گفت: «خیلی‌ها هستند که ذهنشان در آنِ واحد قدرت تجزیه و تحلیل چند چیز را دارد. سیدمحمّد هم جزو همان‌هاست. صبح، در مدرسه، زبان انگلیسی درس می‌داد و عصرها در محضر علّامه طباطبایی فلسفه می‌آموخت. در همان سال‌ها بود که با چند نفر دیگر از هم‌دوره‌ای‌هایش از جمله آقای مطهّری و آقای منتظری و شانزده نفر دیگر، برنامه‌ای تنظیم کردند تا برای تبلیغ اسلام به دورترین روستاها بروند.

«جان‌های افسرده» اثری از فیلیپ کلودل (۱۹۶۲-) رمان‌نویس، محقق و گزارشگر است. رمان «جان‌های افسرده» محصول سال ۲۰۰۳ کارگاه نویسندگی کلودل است که جایزهٔ ادبی رنودو را در همان سال و جایزهٔ بزرگ خوانندگان مجلهٔ «ال» را بعد از آن برایش به همراه آورد. این کتاب تاکنون به ۲۲ زبان ترجمه شده و فیلمی هم با حضور بازیگران سرشناس فرانسوی از آن ساخته شده است. اصلی‌ترین خط داستانی در «جان‌های افسرده»، ماجرای جست‌جوی یک افسر پلیس درباره راز قتل دختر جوانی است که در گیرودار جنگ جهانی اول در شهری کوچک و مرزی، به طرزی مشکوک کشته شده است. شهر در آتش جنگ می‌سوزد و فرانسه رو به نابودی است. کسی به دنبال کشف حقیقت نیست و اگر مقامات مربوط، بیچاره‌ای را به عنوان متهم بیابند با محاکمه او ماجرا را خاتمه می‌دهند که همین‌طور هم می‌شود. افسری فراری را به عنوان قاتل دختر شکنجه و محاکمه می‌کنند اما پلیس که راوی داستان هم هست قانع نمی‌شود و همچنان ذهنش درگیر ماجرای دختر است. کلودل در این رمان با خرده‌روایت‌های تکان‌دهنده از جنگ و فلاکت مردم در کنار خط اصلی داستان و باشیوه روایتی که درآن زمان می‌شکند و توالی منطقی وجود ندارد، ذهن خواننده را کاملا درگیر می‌کند. شخصیت‌های این اثر خراشی به عواطف خواننده وارد می کنند که تا مدتها اثر ان ماندگار خواهد بود. از ویژگی‌های بارز کتاب، موضوع و روایتگری ان است. موضوع که حول و حوش چند فاجعه از جمله جنگ جهانی اول شکل گرفته است و شیوه روایت‌گری راوی که مانند خبرنگاری پرتجربه و نکته‌دان زندگی خودش و کسانی را که همراهش این راه پر درد و رنج را طی می‌کنند شرح می‌دهد و برای این کار از جمله‌هایی خیلی ساده، گاه خیلی کوتاه، گاه خیلی گزنده و گاه بسیار دردناک استفاده می‌کند.

آوای مرگ، اولین اثر رمانی از جان لوکاره بود که در سال 1961 به چاپ رسید. در این رمان، خواننده با شخصیت برجسته‌ای به نام جورج اسمایلی آشنا می‌شود، که به عنوان شخصیت اصلی در برخی از داستان‌های لوکاره، از جمله آوای مرگ، به تصویر کشیده شده است. اسمایلی، یک افسر اطلاعاتی حرفه‌ای در آژانس اطلاعاتی برون‌مرزی بریتانیا است.

جورج اسمایلی پس از یک سفر مخفیانه در زمان جنگ در آلمان، به انگلستان باز می گردد و با لیدی آن سرکامب ازدواج می کند. اگرچه اسمایلی یک شوهر مومن است، اما آن به صورت سریالی خیانت می کند و قبل از فرار از کشور با یک راننده مسابقه کوبایی رابطه عاشقانه ای را آغاز می کند. اسمایلی که بی نهایت خود را کنترل می کند و خود را تحقیر می کند، هیچ کاری انجام نمی دهد و در عوض به آن اجازه می دهد تا از امور مالی آنها استفاده کند در حالی که او همچنان در خانه آنها در خیابان بایواتر در شهر لندن در شهر چلسی زندگی می کند و با عشق به شعر آلمانی حواس خود را پرت می کند. اما همه چیز قرار است پیچیده و پیچیده تر شود...