انگاره کاوی در مطالعات معاصر اسلامی

تفسیر-یا به تعبیر بهتر عملیات تفسیری-در اولین مواجهه با متون دینی، چیزی جز دو اتفاق عمده نیست: یکی برداشتن غبار تاریخی و دیگری تشخیص انگاره حاکم بر متن. یـکی از انگاره‌های غلط تصور امکان تـعامل با متن غیـر آغشتـه به فـهم (نص غیرمشوی) است. اساساً هیچ متنی-به ویژه متون دینی در سـاختار تمدنی اسلام-بسان موجودی عریان و منسلخ از سیطره یک فهم نیست و البته روایـت اول، نقش مهمی در شــکل‌گیــری ایـن فــهم دارد. بـرخی خاورشناسان، قرآن کریم را «متنی متلو» خوانده‌اند. وجود انبوهی از تفاسیر قرآن کریم در سده‌های مختلف، شاهد این امر است. اگرچه شاید گریزی از طبقه‌بندی متن نباشد؛ اما در عین حال، همواره در تفسیر متن باید نگران انگاره‌ها و اشراب آن‌ها به متون نیز باشیم. انگاره پژوهی، فضا و رویکرد نوینی در مطالعات دینی است.

کتاب حاضر تلاش دارد تا با واکاوی رویکردهای متداول در تفسیر متون اسلامی در مطالعات معاصر، 27 انگاره از انگاره‌های ساختاری حاکم بر فضای این نوع مطالعات را در قالب سه بخشِ انگاره‌های مشترک، انـگاره‌های تـفسیر و علوم قرآن، انگاره‌های حدیث، تاریخ و سیره بررسی کند.