ایمان و اخلاق: مقایسه رویکرد الاهیات کیرکگور و اشاعره متقدم

ابن‌مسکویه در علوم گوناگون به ویژه تاریخ اسلام و فلسفه و اخلاق آثار ارزشمندی به یادگار گذارده است. کتاب‌هایی چون: تهذیب‌الاخلاق و تطهیر الاعراق، ترتیب السعاده، الفوز الاصغر و الحکمة الخالده را نگاشت. تهذیب الاخلاق مهم‌ترین و جامع‌ترین کتاب اخلاقی است که از آثار یونانیان به‌ویژه ارسطو تأثیر پذیرفته و بر اندیشمندان پس از خود (مانند خواجه نصیرالدین طوسی و امام محمد غزالی) تأثیر گذاشته است.

وی در فلسفة اخلاقی خود بیشتر پیرو ارسطو و در برخی مطالب از افلاطون متأثر است و به علاوه از شریعت اسلامی برخوردار است. تألیف مهم وی «تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق» (کتاب حاظر) است.

راهکار اصلی کونگ در بحث تقریب میان ادیان، تاکید بر اصول مشترک اخلاقی ادیان است. در این رابطه باید گفت که اصل این راهکار شیوه معقول و مطلوبی است. یعنی اگر ادیان مختلف بتوانند امور مشترکی در میان خود پیدا کنند که اولا در میان پیروان هر یک از ادیان قابل توجه باشند و ثانیا از طریق آن‌ها بتوان اختلافات میان ادیان را ناچیز جلوه داد،

در این صورت وحدت و صلح میان آن‌ها میسر خواهد شد. اما به نظر می‌رسد که اصول و هنجارهای مشترک اخلاقی این دو ویژگی را ندارند، زیرا تاریخ ادیان نشان داده است که امور اعتقادی و آموزه‌های الهیاتی نسبت به امور اخلاقی جایگاه مهم‌تری در میان پیروان ادیان داشته‌اند.